Saçları Buğday’la Örgülü Tanrıça Demeter

Demeter Kimdir ?

Tanrıça Demeter Tanrıların tanrısı olan Zeus‘un kızkardeşidir. Homeros‘un destanlarında “Güzel Saçlı Kraliçe” veya “Güzel Örgülü Demeter” diye geçer. Toprak ve Bereket Tanrıçası Demeter . Demeter , ekinleri ve özellikle buğdayı simgeler , yani Toprak Ana olarak da telâffuz edilir. Yunanlar , dünyadaki sürekli mevsim değişikliklerini anlayamadıkları devirlerde bu olayları , tanrıça Demeter’le ilgili hikayeler meydana getirerek yorumlamışlardır. Bu hikayelere göre Dünyanın ilk zamanlarında yalnız yaz vardı. Her yer yeşillik ve çiçek içindeydi . Bir gün Demeter’in güzel kızı Persephone kırlarda çiçek toplarken yeraltı dünyasındaki ölülerin tanrısı Hades onu kaçırarak kendi ülkesine götürür. Bu olaya çok üzülen Demeter, kızını aramak için yollara düşünce dünyada bir süre hiçbir ağaç ve çiçek açmaz. Nihayet Zeus araya girerek Hades’i ikna eder. Persephone’nin yılın dörtte üçünü yeryüzüne , annesinin yanında geçirmesini sağlar. Böylece Persephone dünyadayken her yer yeşeriyor , ağaçlar çiçek açıp ilkbahar , yaz ve sonbahar meydana geliyor. Persephone , Hades’in yanına dönünce kar yağıyor ve ölü kış mevsimi başlıyordu. Yunanlar Atina’nın yakınlarında Eleusis’te her yıl Demeter’in şerefine gizli bir şenlik yapar , baharın gelişini kutlarlar.

Eleusis’li Triptolemos

Tarnıça Demeter’in kültünde yer alan bir diğer önemli kişide Eleusis’li Triptolemos’tur. Kral Celus ve Kraliçe Metanira’nın diğer oğullarıdır. Triptolemos aynı zamanda Demeter’in evlatlık oğlu olarak bilinir.Triptolemos kanatları bulunan sihirli bir arabayla dünyayı dolaşarak insanlara tarla bakımını ve Demeter tapınımını öğretmiştir. Demeter , kraliçenin kendisine yaptığı saygısızlıktan sonra Eleusis şehrine karşı öfke duymaya başlamıştır. Bunun üzerine kral ve kraliçe halka durumu bildirmiş ve onun için şehirlerinde tapınak inşa etmişlerdir. Demeter inşa edilen tapınakta kızı yanına gelene kadar inzivaya çekilmiştir.

Tanrıça Demeter ve Eleusis Gizemleri

Eleusis şehri konum olarak Attika, Boiotia ve Peleponnesos bölgelerini birleştiren ticaret yolunun üzerinde ve Atina şehrinin 22 km batısında yer alır. Eleusis Gizemleri hakkında yazılan en eski kaynaklar Homeros’a aittir . Demeter’e Övgüler kısmı bizlere hem tanrıça hakkında hem de kızı Persephone hakkında bilgiler verir. Ayrıca Demeter tapınması hakkında bize önemli bilgiler de vermektedir.Eleusis Gizemleri, eski Yunanistan’da yapılan pek çok tapınma içerisinde en özel olanıdır. Bereket Tanrıçası ve Persephone adına her yıl hasat zamanı yapılmaktaydı. İlk başlarda tören son derece basitti. Yeni buğdaydan pişen ilk ekmek bölünerek ve tanrıçaya dualar edilerek yenilirdi. Bu basit tören sonraları değişerek gizemli bir hal almıştır.

Eleusis törenleri kapsamında Bereket Tanrıçası ve kızı Persephone adına sekiz büyük bayram vardı. Proerosia, Thesmophoria , Haloa , Khloaia , Mikra Mysteria (Küçük Gizemler), Thargelia (Harman) , Skira ve Makra Mysteria (Büyük Gizemler). Mikra Mysteria’lar genellikle ilkbaharda gerçekleşirdi. Bazı kaynaklara göre Şubat ayında gerçekleşmiştir. Bu törenler Atina’nın dışında Agrae’de düzenlenmiştir. Bir Mystagogos (rahip) tarafından gerçekleşen törenler iki tanrıçanın mitinin bazı bölümlerinin yeniden canlandırılmasıyla gerçekleşir. Oruç, arınma ve kurban törenleri gibi bölümlerden oluşur. Mikra Mysteria’ya aynı zamanda Persephone Gizemleri denilir. Mikra Mysteria’lar, Makra Mysteria’lara hazırlık niteliği taşımaktadır.

KAYNAKLAR :

– Theogony adlı eser (M.Ö. 7. yy’da yazılan)

-Homeros’un destanları

Instagram hesabımızı takip etmeyi unutmayın..